İsrail politikasının usta ismi Şimon Peres

İsrail’in en önemli politikacılarından Şimon Peres 2007’de cumhurbaşkanlığına getirildiğinde siyasi kariyerinin 60. yılında bulunuyordu. İsrail’in kurucularından bu siyasetçi kariyerinde birçok önemli görevde yer aldı. Ama cumhurbaşkanlığı inişlerle ve çıkışlarla dolu siyasi hayatında eksik kalan tek parçaydı.

Siyasi kariyerine zaferler kadar hayal kırıklığı yaratan kararlar da damgasını vurdu. Cumhurbaşkanlığı gibi sembolik anlamı büyük bir göreve getirildiğinde barış için çalışarak milliyetçi kesimi karşısına almaktan çekinmedi. Bu tavrından dolayı Başbakan Binyamin Netanyahu ile derin anlaşmazlıklar yaşadı.

Şimon Peres 11 yaşında Polonya’dan İsrail’e göç etti. 25 yaşında kaderini değiştirecek isim olan ‘yaşlı aslan’ lakaplı Ben Gurion ile tanıştı. 1948’de İsrail kurulacak o da kuruculardan biri olacaktı.

Savunma Bakanlığı yaptığı 70’li yıllarda İsrail işgali altındaki Batı Şeria’da ilk Yahudi yerleşimleri inşaatlarının başlaması için düğmeye bastı. Bu karar İsrail ile Filistin arasında tıkanmış halde bulunan barış müzakerelerini sekteye uğrattı.

Fakat barışın ufuktan kaybolmasına neden olan Peres tarihi öneme sahip Oslo Anlaşmaları‘nın İsrail ile Filistin arasında imzalanması için en fazla çaba harcayan isimlerden de biri oldu.

1993’te İzak Rabin, Şimon Peres ve Yaser Arafat dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton‘ın önünde el sıkışarak barış sürecinde yeni bir dönemin başladığının sinyallerini verdi.

Anlaşmaya imza koyan isimler ertesi yıl Nobel Barış Ödülü‘ne layık görüldü. Ama bu mutlu heyecan kısa sürdü.

Kasım 1995’te barış için yapılan büyük bir gösteriye Rabin’in yanında katılan Peres ‘en iyi düşmanının’ cinayete kurban gitmesine tanık oldu. Rabin’in katili aslında Peres’i de öldürmeyi planladığını açıkladı. İsrail’in en önemli politikacılarından birinin ölüm haberi İsraillileri yasa boğdu. Başbakanlığa getirilen Peres, barış müzakerelerine kararlılıkla devam edeceğini açıkladı.

Ama sadece 6 ay sonra bu açıklamanın aksine bir karara imza attı. Hem Başbakan hem de Savunma Bakanı olan Peres 18 Nisan 1996’da Lübnan’a “Gazap Üzümleri Operasyonu“nu başlattı. Bombardıman sonucu 106 masum hayatını kaybetti. Uluslararası kamuoyunda hayal kırıklığı yaratan Peres, ülke içinde de tepki topladı.

Papa Francis’in son Orta Doğu ziyaretinde ise hem Filistin hem de İsrail tarafında barış için liderler en azından el ele dua etmeyi kabul etti.

Şimon Peres:
“Ömrümün barışı görmeme yeteceğinden eminim.Bunun için ömrüme birkaç sene eklemem gerekse bile bunu çekinmeden yaparım.”